Η ρεαλιστική εκτίμηση της αξίας της σύμβασης είναι απαραίτητη καθώς το ύψος της θα καθορίσει τους κανόνες που πρέπει να εφαρμοστούν για τη διεξαγωγή της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης. Στο Ν73(Ι)/2016 άρθρο 10 και Ν140(Ι)/2016 άρθρο 11 προνοούνται τα πιο κάτω:
1. Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, χωρίς ΦΠΑ, όπως εκτιμάται από την Αναθέτουσα Αρχή, και πρέπει να περιλαμβάνει αν ορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης τα πιο κάτω:
• Δικαιώματα προαίρεσης
• Παρατάσεις της σύμβασης
• Βραβεία σε περίπτωση που προβλέπεται η απονομή βραβείων ή χρηματικών ποσών
2. Όταν η Αναθέτουσα αρχή/Αναθέτων φορέας αποτελείται από χωριστές επιχειρησιακές μονάδες, λαμβάνεται υπόψη η συνολική εκτιμώμενη αξία για όλες τις χωριστές επιχειρησιακές μονάδες: Νοείται ότι, σε περίπτωση που η χωριστή επιχειρησιακή μονάδα είναι ανεξάρτητα υπεύθυνη για τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων της ίδιας ή ορισμένες κατηγορίες αυτών, η αξία των συμβάσεων δύναται να υπολογίζεται στο επίπεδο της συγκεκριμένης μονάδας.
3. Δεν επιτρέπεται η επιλογή της χρησιμοποιούμενης μεθόδου για τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης, να γίνεται με σκοπό την αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος Νόμου. Η κατάτμηση σύμβασης δεν είναι επιτρεπτή έχοντας ως στόχο την αποφυγή της εφαρμογής των διατάξεων της νομοθεσίας.
4. Η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης πρέπει να ισχύει κατά την αποστολή της προκήρυξης διαγωνισμού, ή, στις περιπτώσεις όπου δεν προβλέπεται προκήρυξη διαγωνισμού, κατά την έναρξη της διαδικασίας σύναψης σύμβασης από την Αναθέτουσα Αρχή/Αναθέτοντα Φορέα, ιδίως, όπου εφαρμόζεται, κατά την επαφή με οικονομικούς φορείς για τους σκοπούς της σύμβασης.
5. Για τις συμφωνίες-πλαίσιο και για τα δυναμικά συστήματα αγορών, η αξία που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι η μέγιστη εκτιμώμενη αξία, χωρίς ΦΠΑ, του συνόλου των συμβάσεων που προβλέπονται για τη συνολική διάρκεια της συμφωνίας-πλαίσιο ή του δυναμικού συστήματος αγορών.
6. Για τις συμπράξεις καινοτομίας, η αξία που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι η μέγιστη εκτιμώμενη αξία, χωρίς ΦΠΑ, των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης που θα λάβουν χώρα σε όλα τα στάδια της προβλεπόμενης σύμπραξης, καθώς και των προμηθειών, των υπηρεσιών ή των έργων που θα αναπτυχθούν και θα παρασχεθούν κατά τη λήξη της προβλεπόμενης σύμπραξης.
7. Για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, κατά τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη το κόστος των έργων, καθώς και η συνολική εκτιμώμενη αξία των προμηθειών και υπηρεσιών που τίθενται στη διάθεση του εργολάβου από τις αναθέτουσες αρχές, εφόσον είναι αναγκαίες για την εκτέλεση των έργων.
8. Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (10), όταν προτεινόμενο έργο ή προτεινόμενη παροχή υπηρεσιών μπορεί να οδηγήσει σε ανάθεση συμβάσεων υπό τη μορφή χωριστών τμημάτων, λαμβάνεται υπόψη η συνολική εκτιμώμενη αξία όλων των τμημάτων. Όταν η συνολική αξία των τμημάτων είναι ίση ή υπερβαίνει τα κατώτατα όρια της ΕΕ, εφαρμόζονται οι πρόνοιες που αφορούν τις συμβάσεις πάνω από τα όρια στην ανάθεση κάθε τμήματος.
9. Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (10), όταν ένα σχέδιο αγοράς για την απόκτηση ομοιογενών προμηθειών μπορεί να οδηγήσει σε ανάθεση συμβάσεων υπό τη μορφή χωριστών τμημάτων, λαμβάνεται υπόψη η συνολική εκτιμώμενη αξία όλων των τμημάτων. Όταν η συνολική αξία των τμημάτων είναι ίση ή υπερβαίνει τα κατώτατα όρια της ΕΕ, εφαρμόζονται οι πρόνοιες που αφορούν τις συμβάσεις πάνω από τα όρια στην ανάθεση κάθε τμήματος.
10. Κατά παρέκκλιση από τα προβλεπόμενα στις παραγράφους (8) και (9) πιο πάνω, οι Αναθέτουσες Αρχές δύνανται να αναθέτουν συμβάσεις για μεμονωμένα τμήματα, χωρίς να εφαρμόζουν τις διαδικασίες που προβλέπονται για τις συμβάσεις πάνω από τα όρια της ΕΕ, εφόσον η εκτιμώμενη αξία του εν λόγω τμήματος, χωρίς ΦΠΑ, είναι μικρότερη από 80.000 ευρώ για προμήθειες ή υπηρεσίες ή από 1.000.000 ευρώ για έργα, νοουμένου ότι η συνολική αξία των τμημάτων που ανατίθενται με αυτόν τον τρόπο, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων, στις οποίες έχει κατατμηθεί το προτεινόμενο έργο, η προτεινόμενη απόκτηση ομοιογενών προμηθειών ή η προτεινόμενη παροχή υπηρεσιών.
11. Για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών ή υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα ή οι οποίες προβλέπεται να ανανεωθούν μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης βασίζεται:
(α) Είτε στη συνολική πραγματική αξία των διαδοχικών συμβάσεων του ιδίου τύπου, οι οποίες συνήφθησαν κατά το προηγούμενο δωδεκάμηνο ή οικονομικό έτος, αναπροσαρμοσμένη, όταν είναι δυνατόν, προκειμένου να ληφθούν υπόψη ενδεχόμενες μεταβολές ως προς τις ποσότητες ή την αξία τους, κατά τους δώδεκα μήνες που έπονται της αρχικής σύμβασης·
(β) είτε στην εκτιμώμενη συνολική αξία των διαδοχικών συμβάσεων που συνάπτονται κατά το δωδεκάμηνο που έπεται της πρώτης παράδοσης ή κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους, εφόσον αυτό υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες.
12. Για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο τη χρηματοδοτική μίσθωση, τη μίσθωση ή τη μίσθωση - αγορά προϊόντων, η αξία που πρέπει να λαμβάνεται ως βάση για τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης είναι-
(α) Στην περίπτωση δημόσιων συμβάσεων ορισμένου χρόνου, εφόσον η διάρκειά τους είναι ίση ή μικρότερη από 12 μήνες, η συνολική εκτιμώμενη αξία για τη διάρκεια της σύμβασης ή, εφόσον η διάρκεια της σύμβασης είναι μεγαλύτερη από 12 μήνες, η συνολική αξία της σύμβασης στην οποία περιλαμβάνεται η εκτιμώμενη υπολειπόμενη αξία·
(β) στην περίπτωση δημόσιων συμβάσεων αορίστου χρόνου ή στην περίπτωση που η διάρκειά τους δεν μπορεί να προσδιοριστεί, η μηνιαία αξία πολλαπλασιαζόμενη επί 48.
13. Για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών, η αξία που πρέπει να λαμβάνεται ως βάση για τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης είναι-
(α) Στην περίπτωση ασφαλιστικών υπηρεσιών: το καταβλητέο ασφάλιστρο και οι άλλοι τρόποι αμοιβής·
(β) στην περίπτωση τραπεζικών και άλλων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών: οι αμοιβές, οι καταβλητέες προμήθειες, οι τόκοι και οι άλλοι τρόποι αμοιβής·
(γ) στην περίπτωση συμβάσεων μελετών: οι αμοιβές, οι καταβλητέες προμήθειες και οι άλλοι τρόποι αμοιβής.
14. Για τις συμβάσεις υπηρεσιών στις οποίες δεν αναφέρεται συνολική τιμή, η αξία που πρέπει να λαμβάνεται ως βάση για τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης είναι –
(α) Στην περίπτωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου και εφόσον η διάρκειά τους είναι ίση ή μικρότερη από 48 μήνες: η συνολική αξία για όλη τη διάρκειά τους·
(β) στην περίπτωση συμβάσεων αορίστου χρόνου ή διάρκειας μεγαλύτερης των 48 μηνών: η μηνιαία αξία πολλαπλασιασμένη επί 48.
Κανένα έργο ή προμήθεια ή υπηρεσία δεν μπορεί να διαχωρίζεται τεχνητά ή να υποδιαιρείται με στόχο να αποφεύγεται η εφαρμογή των διατάξεων της νομοθεσίας.