Μια σύμβαση μπορεί να τερματιστεί:

  • αυτοδικαίως6, εάν, εντός ενός έτους μετά την υπογραφή της και από τα δύο μέρη, δεν πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε εργασία που να εγείρει δικαίωμα πληρωμής
  • από την Αναθέτουσα Αρχή όταν συντρέχουν οι λόγοι που αναφέρονται στον Πίνακα 6-10
  • από τον Ανάδοχο όταν συντρέχουν οι λόγοι που αναφέρονται στον Πίνακα 6-11

Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση, ο τερματισμός θα γίνει χωρίς επηρεασμό οποιωνδήποτε δικαιωμάτων ή εξουσιών της Αναθέτουσας Αρχής καθώς και του Αναδόχου, δυνάμει της σύμβασης.

Πίνακας 6-10: Λόγοι για τους οποίους η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να τερματίσει τη σύμβαση

  • Ο Ανάδοχος αδυνατεί ουσιαστικά να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις. 
  • Ο Ανάδοχος δεν συμμορφώνεται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος με την ειδοποίηση του Συντονιστή (ή του Μηχανικού στην περίπτωση δημοσίων έργων) βάσει της οποίας ζητείται από τον Ανάδοχο να επανορθώσει κάθε αμέλεια ή αδυναμία εκπλήρωσης των συμβατικών του υποχρεώσεων που επηρεάζουν σημαντικά την πιστή εκτέλεση της σύμβασης εντός των προθεσμιών. 
  • Ο Ανάδοχος αρνείται ή αμελεί να εκτελέσει οδηγίες που δόθηκαν από το Συντονιστή (ή το Μηχανικό). 
  • Ο Ανάδοχος εκχωρεί τη σύμβαση ή αναθέτει μέρος της σε υπεργολάβο/ους ή αντικαθιστά υπεργολάβο/ους χωρίς την έγκριση της Αναθέτουσας Αρχής. 
  • Ο Ανάδοχος τελεί υπό πτώχευση ή εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση, πτωχευτικό συμβιβασμό, παύση δραστηριοτήτων ή αποτελεί το αντικείμενο διαδικασιών που αφορά παρόμοιες υποθέσεις ή βρίσκεται σε ανάλογη κατάσταση απορρέουσα από παρόμοια διαδικασία προβλεπόμενη από την εθνική νομοθεσία ή/και τους εθνικούς κανονισμούς. 
  • Ο Ανάδοχος έχει καταδικαστεί για αδίκημα που αφορά την επαγγελματική του διαγωγή βάσει αποφάσεως η οποία έχει ισχύ δεδικασμένου.
  • Ο Ανάδοχος έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, το οποίο μπορεί να διαπιστώσει με οποιοδήποτε τρόπο η Αναθέτουσα Αρχή. 
  • Ο Ανάδοχος αποτελεί το αντικείμενο απόφασης που έχει ισχύ δεδικασμένου για απάτη, δωροδοκία, συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα που θίγει τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  • Ο Ανάδοχος υφίσταται οργανωτικές μεταβολές οφειλόμενες στην αλλαγή της νομικής μορφής ή της φύσης του, εκτός εάν μια τέτοια μεταβολή έχει καταγραφεί σε κάποιο Διορθωτικό Έγγραφο. 
  • Αν διαπιστωθεί ότι ο Ανάδοχος δεν τηρεί τις ισχύουσες υποχρεώσεις στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, που έχουν θεσπιστεί δυνάμει του ενωσιακού δικαίου, της νομοθεσίας που ισχύει στη Δημοκρατία, των συλλογικών συμβάσεων ή των διεθνών διατάξεων, περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα Χ του Ν73(Ι)/2016.
  • Αν προκύψει οποιαδήποτε άλλη νομική ανικανότητα που παρεμποδίζει την εκτέλεση της σύμβασης. 

 

Πίνακας 6-11: Λόγοι για τους οποίους ο Ανάδοχος μπορεί να τερματίσει τη σύμβαση

  • Η Αναθέτουσα Αρχή δεν καταβάλει στον Ανάδοχο τα οφειλόμενα ποσά βάσει του πιστοποιητικού που εξέδωσε ο Συντονιστής (ή ο Μηχανικός) μετά τη λήξη της προθεσμίας που ορίζεται στη σύμβαση
  • Η Αναθέτουσα Αρχή χωρίς λόγο παρεμβαίνει ή παρεμποδίζει ή αρνείται οποιαδήποτε απαιτούμενη έγκριση για την έκδοση οποιουδήποτε πιστοποιητικού πληρωμής.
  • Η Αναθέτουσα Αρχή αδυνατεί συνεχώς να εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις έπειτα από επαναλαμβανόμενες υπενθυμίσεις.
  • Η Αναθέτουσα Αρχή αναστέλλει την πρόοδο των υπηρεσιών/ παραδόσεων ή οποιουδήποτε μέρους αυτών, για περισσότερες από εκατόν είκοσι (120) ημέρες (εκτός αν άλλως ορίζεται στη σύμβαση), για λόγους που δεν αναφέρονται στη Σύμβαση ή για τους οποίους δεν ευθύνεται ο Ανάδοχος.
  • Η Αναθέτουσα Αρχή επιδώσει ειδοποίηση στον Ανάδοχο ότι για απρόβλεπτους οικονομικούς λόγους είναι αδύνατον γι’ αυτόν να συνεχίσει να εκπληρώνει τις συμβατικές υποχρεώσεις του. 

 

 Κανένα από τα συμβαλλόμενα μέρη δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι αδυνατεί να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις (και άρα υφίσταται λόγος τερματισμού της σύμβασης), εάν η εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών εμποδίζεται από οποιοδήποτε γεγονός ανωτέρας βίας7 , το οποίο προκύπτει μετά την ημερομηνία υπογραφής της Σύμβασης. Για να έχει το δικαίωμα ο Ανάδοχος να επικαλεστεί ανωτέρα βία, θα πρέπει μέσα σε 20 ημέρες (εκτός αν άλλως ορίζεται στη σύμβαση) από τότε που συνέβησαν τα περιστατικά που συνιστούν την ανωτέρα βία, να αναφέρει εγγράφως αυτά και να προσκομίσει, εάν απαιτείται, στην Αναθέτουσα Αρχή τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία. Η Αναθέτουσα Αρχή υποχρεούται να απαντήσει μέσα σε 25 ημέρες (εκτός αν άλλως ορίζεται στη σύμβαση) από την περιέλευση σε αυτήν της προαναφερόμενης αναφοράς του Αναδόχου. Εάν η Αναθέτουσα Αρχή δεν απαντήσει εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, θα θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτό από αυτήν το εν λόγω γεγονός ανωτέρας βίας. Σε περίπτωση που η Αναθέτουσα Αρχή επικαλείται ανωτέρα βία, υποχρεούται να ενημερώσει τον Ανάδοχο μέσα σε 20 ημέρες (εκτός αν άλλως ορίζεται στη σύμβαση) από τότε που συνέβησαν τα περιστατικά που συνιστούν την ανωτέρα βία. Στην περίπτωση που η ανωτέρα βία επηρεάζει τις εργασίες του Αναδόχου, η Αναθέτουσα Αρχή θα πρέπει να αναστείλει την εκτέλεση των εργασιών αυτών.

 Τονίζεται ότι η Αναθέτουσα Αρχή δεν υποχρεούται να τερματίσει την σύμβαση έστω και αν συντρέχει κάποιος από τους λόγους που αναφέρθηκαν στον Πίνακα 6-10. Θα πρέπει πρώτα να εξετάσει εναλλακτικούς τρόπους συμμόρφωσης του Αναδόχου, όπως για παράδειγμα ενδεχόμενη παράταση στην προθεσμία υποβολής παραδοτέου, εφόσον αυτή δεν επηρεάζει την ημερομηνία ολοκλήρωσης του Έργου. Αυτό θα δώσει την δυνατότητα στην Αναθέτουσα Αρχή, εφόσον το επιθυμεί, να συνεχίσει την συνεργασία της με τον συγκεκριμένο Ανάδοχο.

 Γενικά, ο τερματισμός της σύμβασης λόγω μη συμμόρφωσης του Αναδόχου στις απαιτήσεις τις σύμβασης θα πρέπει να αποτελεί την ύστατη λύση και να μην εκλαμβάνεται ως μορφή ποινής προς τον Ανάδοχο. Στο πλαίσιο αυτό η Αναθέτουσα Αρχή θα πρέπει, αφού εντοπίσει κάποια μη συμμόρφωση του Αναδόχου και πριν προχωρήσει στον τερματισμό της σύμβασης, να προσπαθήσει να δώσει απάντηση στα παρακάτω ερωτήματα:

Κατάλογος Ελέγχου 6-5: Ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν πριν παρθεί απόφαση για τερματισμό της σύμβασης

  • Έχει καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να βοηθηθεί ο Ανάδοχος στην επίλυση της μη συμμόρφωσης;
  • Έχουν εξεταστεί/ ελεγχθεί οι όροι της σύμβασης και η σχετική νομοθεσία ώστε να διασφαλίζεται η νομιμότητα του τερματισμού της σύμβασης;
  • Τεκμηριώνεται/ αιτιολογείται πειστικά από τον Ανάδοχο η εμφάνιση της συγκεκριμένης μη συμμόρφωσης;
  • Πόσο επείγουσα είναι η ανάγκη για προμήθεια των συγκεκριμένων προϊόντων ή παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών ή κατασκευή του συγκεκριμένου έργου; (Η Αναθέτουσα Αρχή θα πρέπει να ζυγίσει τα οφέλη/ πλεονεκτήματα έναντι του κόστους/ μειονεκτημάτων τόσο στην περίπτωση συνέχισης της συνεργασίας με το συγκεκριμένο Ανάδοχο όσο και στην περίπτωση διεξαγωγής νέου διαγωνισμού για την επιλογή άλλου Αναδόχου)
  • Υπάρχει διαθεσιμότητα των συγκεκριμένων προϊόντων ή δυνατότητα παροχής υπηρεσιών ή ικανότητα κατασκευής του έργου από άλλους οικονομικούς φορείς και αν ναι, πόσος χρόνος απαιτείται για την απόκτηση τους (σε σύγκριση με τον επιπλέον χρόνο που απαιτείται από τον υπάρχοντα Ανάδοχο για να ολοκληρώσει τις εργασίες του);  
  • Είναι διαθέσιμα τα απαραίτητα κονδύλια ή οι απαραίτητοι πόροι για την επαναδιεξαγωγή του διαγωνισμού στην περίπτωση που τα έξοδα αυτά δεν μπορούν να ανακτηθούν από τον υπάρχοντα Ανάδοχο; (Σημειώνεται ότι, εφόσον προβλέπεται στη σύμβαση, η Αναθέτουσα Αρχή έχει το δικαίωμα να απαιτήσει αποζημίωση από τον συγκεκριμένο Ανάδοχο για την κάλυψη των εξόδων επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού. Ωστόσο, ενδέχεται η οικονομική κατάσταση του Αναδόχου να μην του επιτρέπει κάτι τέτοιο οπότε σ’ αυτήν την περίπτωση η Αναθέτουσα Αρχή θα πρέπει να κινηθεί νομικά εναντίον του.)  

 

__________________________

6 Αυτοδικαίως μπορεί να τερματιστεί η σύμβαση και στην περίπτωση που ο Ανάδοχος είναι φυσικό πρόσωπο και το άτομο αυτό αποβιώσει. Παρόλα αυτά, η Αναθέτουσα Αρχή θα πρέπει να εξετάσει οποιαδήποτε πρόταση υποβληθεί από τους κληρονόμους ή τους δικαιούχους του σε περίπτωση που εκφράσουν την επιθυμία τους εντός 15 ημερών από την ημερομηνία του θανάτου του να συνεχίσουν την εκτέλεση της Σύμβασης. Η απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής θα γνωστοποιηθεί στους ενδιαφερόμενους εντός 30 ημερών από τη λήψη της εν λόγω προτάσεως.

7 «Ανωτέρα βία» σημαίνει θεομηνία, απεργίες (εκτός εάν αυτές περιορίζονται στους εργοδοτουμένους του Αναδόχου), καταλήψεις ή άλλες εργασιακές διαταραχές, εχθροπραξίες, πολέμους, κηρυγμένους ή μη, αποκλεισμούς, εξεγέρσεις, στάσεις, επιδημίες, κατολισθήσεις, σεισμούς, καταιγίδες, κεραυνούς, πλημμύρες, διαβρώσεις από νερά πλημμύρας, εμφύλιες διαταραχές, εκρήξεις και οποιαδήποτε άλλα απρόβλεπτα συμβάντα που είναι πέραν από τον έλεγχο των μερών, τα οποία συμβαίνουν στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας στην οποία η Κυβέρνηση ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο ή στον τόπο εγκατάστασης του Αναδόχου ή στον τόπο παροχής των υπηρεσιών/ κατασκευής των προϊόντων ή των έργων και τα οποία δεν δύναται να αντιμετωπιστούν από κανένα από τα μέρη με τη δέουσα φροντίδα.