Οι προϋποθέσεις συμμετοχής μπορούν να ομαδοποιηθούν στις ακόλουθες πέντε (5)  κατηγορίες:

1. Προϋποθέσεις σε σχέση με τη χώρα εγκατάστασης

Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο οι Αναθέτουσες Αρχές είναι υποχρεωμένες να αποδέχονται προσφορές που υποβάλλονται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που λειτουργούν και δραστηριοποιούνται νόμιμα στις χώρες οι οποίες είναι μέλη της Συμφωνίας περί Δημοσίων Συμβάσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (GPA), καθώς και στις χώρες με τις οποίες δεσμεύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση από λοιπές διεθνείς συμβάσεις στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.

Σε περιπτώσεις στις οποίες η Αναθέτουσα Αρχή εκτιμά ότι για τη διασφάλιση επίδειξης ενδιαφέροντος και ανάπτυξης σχετικού ανταγωνισμού, ενδείκνυται να επιτραπεί η συμμετοχή οικονομικών φορέων από οποιαδήποτε τρίτη χώρα, πέραν αυτών που καλύπτονται από την πιο πάνω πρόνοια, είναι δυνατόν να μην περιλάβουν στα έγγραφα της διαδικασίας σύναψης σύμβασης τον σχετικό περιορισμό του δικαιώματος συμμετοχής στις εν λόγω κατηγορίες.

Επιτρέπεται επίσης, στις Αναθέτουσες Αρχές να επεκτείνουν το δικαίωμα συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων σε οικονομικούς φορείς που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένη τρίτη χώρα/ χώρες πέραν αυτών που καλύπτονται από την πιο πάνω πρόνοια, καθορίζοντας τις χώρες αυτές στα έγγραφα της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης, εφόσον συντρέχουν λόγοι που αιτιολογούν τέτοια επιλογή.

2. Προϋποθέσεις σε σχέση με την προσωπική κατάσταση του υποψήφιου οικονομικού φορέα

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 57  του περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών και για Συναφή Θέματα Νόμου 73(Ι)/2016 (στο οποίο παραπέμπει και το εδάφιο  (1) του άρθρου 77  του Νόμου 140(Ι)/2016 για τους Τομείς του Ύδατος, της Ενέργειας, των Μεταφορών και των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών), οι οικονομικοί φορείς αποκλείονται, ή είναι δυνατό να αποκλείονται από τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, εφόσον δεν πληρούν ορισμένες υποχρεωτικές, ή σε κάποιες περιπτώσεις δυνητικές κατά την κρίση της Αναθέτουσας Αρχής, προϋποθέσεις, που αφορούν στην προσωπική τους κατάσταση.

  Αυτές ακριβώς οι προϋποθέσεις, που απαριθμούνται εξαντλητικά στο άρθρο 57  του Ν73(Ι)/2016, αποτελούν τα κριτήρια που οι Αναθέτουσες Αρχές μπορούν να χρησιμοποιούν στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, προκειμένου να ελέγξουν την προσωπική κατάσταση των υποψήφιων οικονομικών φορέων.

Τα κριτήρια για τον έλεγχο της προσωπικής κατάστασης του υποψήφιου οικονομικού φορέα δεν είναι ποτέ βαθμολογούμενα και δεν προσδιορίζονται στη λογική μιας κλίμακας ή ενός αριθμητικού επιπέδου που ο υποψήφιος οικονομικός φορέας πρέπει να υπερκαλύπτει.

  Πιο κάτω αναφέρονται οι πρόνοιες της Νομοθεσίας και στον Πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται τα κριτήρια και προσδιορίζεται ο τρόπος τεκμηρίωσης της κάλυψης των κριτηρίων αυτής της κατηγορίας από τον υποψήφιο ανάδοχο όπως ενσωματώνονται στα έγγραφα του διαγωνισμού.

Υπενθυμίζεται ότι στα πρότυπα έγγραφα διαγωνισμού έχει προβλεφθεί η υποχρέωση υποβολής πιστοποιητικών αλλά και συγκεκριμένης δήλωσης από τον υποψήφιο ανάδοχο πριν την υπογραφή της σύμβασης, προκειμένου να επιβεβαιώσει την ικανοποίηση των κριτηρίων.

Πρόνοιες της Νομοθεσίας

Οι πιο κάτω πρόνοιες εφαρμόζονται καθ΄ όλη την διάρκεια της διαδικασίας σύναψης δημοσίας σύμβασης. Έτσι, ώστε ο αποκλεισμός μπορεί να γίνεται ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας όταν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού οικονομικού φορέα λόγω πράξεων ή παραλείψεων του είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

α) Συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, διαφθορά, απάτη, τρομοκρατικά εγκλήματα, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, παιδική εργασία και άλλες μορφές εμπορίας ανθρώπων:

Αποκλείονται υποχρεωτικά από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης σύμβασης, οικονομικοί φορείς εναντίον των οποίων υπάρχει τελεσίδικη καταδικαστική απόφαση ή παραδοχή τους ή καταγγελία εναντίον τους η οποία εξετάστηκε κατά συνοπτικό τρόπο μετά την υποβολή στοιχείων για έναν από τους ακόλουθους λόγους:

•  συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 2 της Απόφασης – Πλαισίου 2008/841/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 2008 για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος,

•  διαφθορά, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της Σύμβασης περί της καταπολέμησης της δωροδοκίας στην οποία ενέχονται υπάλληλοι των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταρτιζόμενη δυνάμει του άρθρου Κ. 3 παράγραφος 2 στοιχείο (γ) της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση   και στο άρθρο 2 παράγραφος (1) της Απόφασης -Πλαισίου 2003/568/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2003, για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και όπως ορίζεται στη Δημοκρατία ή στο εθνικό δίκαιο του οικονομικού φορέα,

•  απάτη, κατά την έννοια του άρθρου 1 της Σύμβασης σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

•  τρομοκρατικά εγκλήματα ή εγκλήματα συνδεόμενα με τρομοκρατικές δραστηριότητες, όπως ορίζονται αντιστοίχως στα άρθρα 1 και 3 της Απόφασης – Πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ή ηθική αυτουργία, συνέργεια ή απόπειρα διάπραξης εγκλήματος ως ορίζονται στο άρθρο 4 αυτής,

•  νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 των περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμων του 2007 έως 2016,

•  παιδική εργασία και άλλες μορφές εμπορίας ανθρώπων, σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Εμπορίας και Εκμετάλλευσης Προσώπων και της Προστασίας των Θυμάτων Νόμου του 2014.

Για τα πιο πάνω κριτήρια εφαρμόζεται η υποχρέωση αποκλεισμού οικονομικού φορέα όταν το πρόσωπο εις βάρος του οποίου εκδόθηκε τελεσίδική καταδικαστική απόφαση ή υπάρχει παραδοχή του, είναι μέλος του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του εν λόγω οικονομικού φορέα ή έχει εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σε αυτό.

β)  Αθέτηση υποχρεώσεων για την καταβολή φόρων ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης

Αποκλείονται υποχρεωτικά από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης σύμβασης, οικονομικοί φορείς όταν έχει διαπιστωθεί από δικαστική ή διοικητική απόφαση με τελεσίδικη και δεσμευτική ισχύ ότι έχει αθετήσει τις υποχρεώσεις του για την καταβολή φόρων ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.

Εάν ο οικονομικός φορέας έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, είτε καταβάλλοντας τους φόρους ή τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που οφείλει, συμπεριλαμβανομένων κατά περίπτωση, των δεδουλευμένων τόκων ή των προστίμων, είτε υπαγόμενος σε δεσμευτικό διακανονισμό για την καταβολή τους, η πρόνοια παύει να εφαρμόζεται.

Δύναται να αποκλειστεί από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης σύμβασης, όταν μπορεί να αποδειχθεί με τα κατάλληλα μέσα ότι ο οικονομικός φορέας έχει αθετήσει τις πιο πάνω υποχρεώσεις καταβολής φόρων ή εισφορών.

Εξαιρέσεις στους υποχρεωτικούς αποκλεισμούς
Στις περιπτώσεις α) και β) πιο πάνω, οι Αναθέτουσες Αρχές δύνανται, κατ’ εξαίρεση, να παρεκκλίνουν από τον υποχρεωτικό αποκλεισμό για λόγους δημοσίου συμφέροντος, όπως δημόσιας υγείας ή προστασίας του περιβάλλοντος.

Το ίδιο ισχύει, όταν ο υποχρεωτικός αποκλεισμός λόγω ύπαρξης δικαστικής ή διοικητικής απόφασης με τελεσίδικη και δεσμευτική ισχύ για την αθέτηση των υποχρεώσεων για καταβολή φόρων ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης θα ήταν δυσανάλογος. Ιδίως όταν μόνο μικρά ποσά των φόρων ή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης δεν έχουν καταβληθεί ή όταν ο οικονομικός φορέας ενημερώθηκε σχετικά με το ακριβές ποσό που οφείλεται σε χρόνο κατά τον οποίο δεν είχε τη δυνατότητα να λάβει μέτρα πριν από την εκπνοή της προθεσμίας αίτησης συμμετοχής  ή υποβολής προσφοράς.

γ)  Άλλοι λόγοι αποκλεισμού

Οι Αναθέτουσες Αρχές δύνανται να αποκλείουν από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης σύμβασης:

i) Όταν η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να αποδείξει, με κατάλληλα μέσα αθέτηση από ισχύουσες υποχρεώσεις στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου που έχουν θεσπιστεί με βάση το ενωσιακό δίκαιο, τη νομοθεσία που ισχύει στη Δημοκρατία, τις συλλογικές συμβάσεις ή τις διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα Χ του Ν73(Ι)/2016.

ii) Όταν ο οικονομικός φορέας τελεί υπό πτώχευση, ή έχει υπαχθεί σε διαδικασία εξυγίανσης ή ειδικής εκκαθάρισης, ή τελεί υπό αναγκαστική διαχείριση από εκκαθαριστή ή από το δικαστήριο, ή να έχει υπαχθεί σε διαδικασία πτωχευτικού συμβιβασμού ή έχει αναστείλει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ή εάν βρίσκεται σε οποιαδήποτε ανάλογη κατάσταση που προκύπτει από παρόμοια διαδικασία προβλεπόμενη σε εθνικές νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις.

Εάν ο οικονομικός φορέας αποδείξει ότι δύναται να εκτελέσει τη σύμβαση, λαμβάνοντας υπόψη την εφαρμοστέα σχετική νομοθεσία και μέτρα σχετικά με τη συνέχιση της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, είναι δυνατόν να μην αποκλείεται.

iii) Όταν ο οικονομικός φορέας έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, το οποίο θέτει εν αμφιβόλω την ακεραιότητά του και που αποδεδειγμένα διαπιστώθηκε με κατάλληλα μέσα από την Αναθέτουσα Αρχή.

iv) Όταν η Αναθέτουσα Αρχή διαθέτει επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Επιπρόσθετα σε αυτή την περίπτωση ενημερώνεται η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού και παρέχονται τα διαθέσιμα στοιχεία.

v) Όταν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων που δεν μπορεί να θεραπευθεί με λιγότερο παρεμβατικά μέσα.

vi) Όταν υπάρχει στρέβλωση του ανταγωνισμού από την προηγούμενη συμμετοχή του οικονομικού φορέα στην προετοιμασία της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, που δεν μπορεί να θεραπευθεί με άλλα λιγότερο παρεμβατικά μέσα.

vii)  Όταν ο οικονομικός φορέας έχει επιδείξει σοβαρή η επαναλαμβανόμενη πλημμέλεια κατά την εκτέλεση ουσιώδους απαίτησης προηγούμενης δημόσιας σύμβασης ή σύμβασης παραχώρησης της ίδιας ή άλλης αναθέτουσας αρχής, που είχε ως αποτέλεσμα την πρόωρη καταγγελία της προηγούμενης σύμβασης, αποζημιώσεις ή άλλες παρόμοιες κυρώσεις.

viii) Όταν ο οικονομικός φορέας έχει κριθεί ένοχος σοβαρών ψευδών δηλώσεων, κατά την παροχή πληροφοριών που απαιτούνται για την εξακρίβωση της απουσίας των λόγων αποκλεισμού ή την πλήρωση των κριτηρίων επιλογής ή έχει αποκρύψει τις πληροφορίες αυτές ή δεν είναι σε θέση να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που απαιτούνται σύμφωνα με το άρθρο 59 του Ν.73(Ι)/2016.

ix) Όταν ο οικονομικός φορέας επιχειρεί να επηρεάσει με αθέμιτο τρόπο τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της αναθέτουσας αρχής, να αποκτήσει εμπιστευτικές πληροφορίες που ενδέχεται να του αποφέρουν αθέμιτο πλεονέκτημα διαδικασία σύναψης σύμβασης ή να παράσχει εξ αμελείας παραπλανητικές πληροφορίες που ενδέχεται να επηρεάσουν ουσιωδώς τις αποφάσεις που αφορούν τον αποκλεισμό, την επιλογή ή την ανάθεση.  

Σημαντικές σημειώσεις:

1. Οικονομικός φορέας που αντιμετωπίζει λόγο αποκλεισμού που περιλαμβάνεται στο α) και γ) πιο πάνω, μπορεί να προσκομίζει στοιχεία στην αναθέτουσα αρχή προκειμένου να αποδείξει ότι τα διορθωτικά μέτρα που έλαβε επαρκούν για να αποδείξουν την αξιοπιστία του, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού. Εάν τα στοιχεία κριθούν επαρκή, ο εν λόγω οικονομικός φορέας δεν αποκλείεται από τη διαδικασία σύναψης σύμβασης.

Ο οικονομικός φορέας θα πρέπει να αποδείξει ότι:

•  έχει καταβάλει ή έχει δεσμευθεί να καταβάλει αποζημίωση για τυχόν ζημιές που προκλήθηκαν από το ποινικό αδίκημα ή το παράπτωμα

•  ότι έχει διευκρινίσει τα γεγονότα και τις περιστάσεις με ολοκληρωμένο τρόπο μέσω ενεργού συνεργασίας με τις ερευνητικές αρχές και

•  έχει λάβει συγκεκριμένα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα καθώς και μέτρα σε επίπεδο προσωπικού κατάλληλα για την αποφυγή περαιτέρω ποινικών αδικημάτων ή παραπτωμάτων.

Τα μέτρα που λαμβάνονται από τους οικονομικούς φορείς αξιολογούνται σε συνάρτηση με τη σοβαρότητα και τις ιδιαίτερες περιστάσεις του ποινικού αδικήματος ή του παραπτώματος. Σε περίπτωση που τα μέτρα κριθούν ανεπαρκή, γνωστοποιείται στον οικονομικό φορέα το σκεπτικό της απόφασης.

Οικονομικός φορέας που έχει αποκλειστεί από την Επιτροπή Αποκλεισμού (ΚΔΠ 138/2016), δεν μπορεί να κάνει χρήση του πιο πάνω κατά τη περίοδο του αποκλεισμού του.

2. Οι αναθέτουσες αρχές δεν αναθέτουν δημόσια σύμβαση σε οικονομικό φορέα ή σε ένωση οικονομικών φορέων στην οποία συμμετέχει οικονομικός φορέας που έχει αποκλειστεί από την Επιτροπή Αποκλεισμού, για την περίοδο αποκλεισμού του.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ  ΤΡΟΠΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ 2: ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ	ΤΡΟΠΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ
α) Μη ύπαρξη  τελεσίδικης καταδικαστικής απόφασης εις βάρος του ή/και να μην υφίσταται παραδοχή του ή και καταγγελία εναντίον τους η οποία εξετάστηκε κατά συνοπτικό τρόπο μετά την υποβολή στοιχείων  για: συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 2 της Απόφασης – Πλαισίου 2008/841/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 2008 για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, διαφθορά, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της Σύμβασης περί της καταπολέμησης της δωροδοκίας στην οποία ενέχονται υπάλληλοι των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταρτιζόμενη δυνάμει του άρθρου Κ. 3 παράγραφος 2 στοιχείο (γ) της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση   και στο άρθρο 2 παράγραφος (1) της Απόφασης -Πλαισίου 2003/568/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2003, για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και όπως ορίζεται στη Δημοκρατία ή στο εθνικό δίκαιο του οικονομικού φορέα, απάτη, κατά την έννοια του άρθρου 1 της Σύμβασης σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 27ης Νοεμβρίου 1995 τρομοκρατικά εγκλήματα ή εγκλήματα συνδεόμενα με τρομοκρατικές δραστηριότητες, όπως ορίζονται αντιστοίχως στα άρθρα 1 και 3 της Απόφασης – Πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ή ηθική αυτουργία, συνέργεια ή απόπειρα διάπραξης εγκλήματος ως ορίζονται στο άρθρο 4 αυτής, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 των περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμων του 2007 έως 2016, παιδική εργασία και άλλες μορφές εμπορίας ανθρώπων, σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Εμπορίας και Εκμετάλλευσης Προσώπων και της Προστασίας των Θυμάτων Νόμου του 2014.	Απόσπασμα Ποινικού Μητρώου ή, ελλείψει αυτού, ισότιμου εγγράφου που εκδίδεται από αρμόδια δικαστική ή διοικητική αρχή της χώρας εγκατάστασής του από το οποίο να προκύπτει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις συμμετοχής  του εδαφίου Το δικαιολογητικό αυτό θα πρέπει να έχει εκδοθεί το πολύ τρεις μήνες πριν την υπογραφή της σύμβασης. Σε περίπτωση που το οικείο κράτος δεν εκδίδει τέτοιο πιστοποιητικό, τότε αυτό μπορεί να αντικατασταθεί από ένορκη βεβαίωση του υποψηφίου, στα δε κράτη όπου δεν προβλέπεται ένορκη βεβαίωση, από υπεύθυνη δήλωση ενώπιον αρμόδιας δικαστικής ή διοικητικής αρχής, συμβολαιογράφου ή αρμόδιου επαγγελματικού οργανισμού της χώρας εγκατάστασής του.
	Πιστοποιητικό που εκδίδεται από αρμόδια αρχή της χώρας εγκατάστασής του από το οποίο να προκύπτει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του εδαφίου (β). Αρμόδια αρχή στην Κυπριακή Δημοκρατία για την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών είναι: Τμήμα Φορολογίας [(Έντυπο Τ.Φ. 2004) 2018] Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (για τους εργοδότες Έντυπο αρ. Υ.Κ.Α. 2-022 και για αυτοτελώς εργαζομένους το Έντυπο Υ.Κ.Α. 2-023) Το δικαιολογητικό αυτό θα πρέπει να έχει εκδοθεί το πολύ τρεις μήνες πριν την υπογραφή της σύμβασης. ---------------------------------------- Πιστοποιητικό αρμόδιας διοικητικής ή δικαστικής αρχής, σύμφωνα με τα ισχύοντα στη χώρα εγκατάστασής του από το οποίο να προκύπτει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις συμμετοχής του εδαφίου (γ). Το δικαιολογητικό αυτό θα πρέπει να έχει εκδοθεί το πολύ τρεις μήνες πριν την υπογραφή της σύμβασης. ----------------------------------------- Συμπλήρωση και υποβολή πριν την υπογραφή της σύμβασης της σχετικής Δήλωσης, υπόδειγμα της οποίας περιλαμβάνεται στο Προσάρτημα των πρότυπων εγγράφων διαγωνισμού
β) Ο κάθε Οικονομικός Φορέας δεν θα πρέπει να έχει αθετήσει τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά την καταβολή φόρων ή  εισφορών κοινωνικής ασφάλισης κατά την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης, εφόσον έχει διαπιστωθεί από δικαστική ή διοικητική απόφαση με τελεσίδικη και δεσμευτική ισχύ, σύμφωνα με τις νομικές διατάξεις που ισχύουν στην Κυπριακή Δημοκρατία ή στη χώρα όπου είναι εγκατεστημένος ή έχει αποδειχθεί από την Αναθέτουσα Αρχή με τα κατάλληλα μέσα, ------------------------------------------------------------------------------------- γ) Ο κάθε Οικονομικός Φορέας δεν θα πρέπει να τελεί υπό πτώχευση, να έχει υπαχθεί σε διαδικασία εξυγίανσης ή ειδικής εκκαθάρισης, ή να τελεί υπό αναγκαστική διαχείριση από εκκαθαριστή ή από το δικαστήριο, ή να έχει υπαχθεί σε διαδικασία πτωχευτικού συμβιβασμού ή  να έχει αναστείλει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ή να βρίσκεται σε οποιαδήποτε ανάλογη κατάσταση που προκύπτει από παρόμοια διαδικασία προβλεπόμενη σε εθνικές νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις, -------------------------------------------------------------------------------- δ) Ο κάθε Οικονομικός Φορέας δεν θα πρέπει να έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, το οποίο θέτει εν αμφιβόλω την ακεραιότητά του και που αποδεδειγμένα διαπιστώθηκε με κατάλληλα μέσα από την Αναθέτουσα Αρχή, ε) Για κάθε Οικονομικό Φορέα δεν θα πρέπει να υπάρχουν επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν την Αναθέτουσα Αρχή στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, στ) Ο κάθε Οικονομικός Φορέας δεν θα πρέπει να εμπίπτει σε κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων, κατά την έννοια του άρθρου 6 του Νόμου, που δεν μπορεί να θεραπευθεί με άλλα, λιγότερο παρεμβατικά μέσα, ζ) Ο κάθε Οικονομικός Φορέας δεν θα πρέπει να εμπίπτει σε κατάσταση στρέβλωσης του ανταγωνισμού από την πρότερη συμμετοχή του κατά την προετοιμασία της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του Νόμου, που δεν μπορεί να θεραπευθεί με άλλα, λιγότερο παρεμβατικά μέσα, η) Ο κάθε Οικονομικός Φορέας δεν θα πρέπει να έχει επιδείξει σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη πλημμέλεια, κατά την εκτέλεση ουσιώδης απαίτησης στο πλαίσιο προηγούμενης δημόσιας σύμβασης, προηγούμενης σύμβασης με αναθέτοντα φορέα ή προηγούμενης σύμβασης παραχώρησης, που είχε ως αποτέλεσμα την πρόωρη καταγγελία της προηγούμενης σύμβασης, αποζημιώσεις ή άλλες παρόμοιες κυρώσεις, θ) Ο κάθε Οικονομικός Φορέας δεν θα πρέπει να έχει κριθεί ένοχος σοβαρών ψευδών δηλώσεων, κατά την παροχή των πληροφοριών που απαιτούνται για την εξακρίβωση της απουσίας των λόγων αποκλεισμού ή την πλήρωση των κριτηρίων επιλογής, να μην έχει αποκρύψει τις πληροφορίες αυτές και να είναι σε θέση να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που απαιτούνται σύμφωνα με το άρθρο 59 του Νόμου.

 

Τα έγγραφα διαγωνισμού πρέπει να προβλέπουν ότι, σε περίπτωση κοινοπραξίας, όλα τα μέλη της οφείλουν να πληρούν τα κριτήρια που αφορούν τον έλεγχο της προσωπικής κατάστασης. Σύμφωνα με το άρθρο 63 του Ν.73(Ι)/2016 και τα έγγραφα του διαγωνισμού  πρέπει να προβλέπουν την ίδια υποχρέωση και για τις περιπτώσεις φορέων των οποίων τις δυνατότητες επικαλείται ο οικονομικός φορέας.  

3. Κριτήρια Επιλογής για τον έλεγχο άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας του υποψηφίου οικονομικού φορέα

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 58 (2) του Ν.73(I)/2016, η Αναθέτουσα Αρχή δικαιούται να απαιτεί από τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς την εγγραφή τους σε επίσημο επαγγελματικό ή εμπορικό μητρώο που τηρείται στο κράτος μέλος εγκατάστασής τους, όπως καταγράφονται στο Παράρτημα ΧΙ του Νόμου και να ικανοποιούν οποιαδήποτε άλλη απαίτηση ορίζεται στο Παράρτημα αυτό.

Η χρήση του κριτηρίου συνιστάται στις περιπτώσεις όπου η εγγραφή ενός οικονομικού φορέα σε επαγγελματικό ή εμπορικό μητρώο είναι αναγκαία για την εκτέλεση των εργασιών, όπως π.χ. η εγγραφή σε συγκεκριμένη τάξη μιας κατηγορίας έργων στο Συμβούλιο Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών Οικοδομικών και Τεχνικών Έργων στη Κύπρο στις περιπτώσεις συμβάσεων δημοσίων έργων.

Στην περίπτωση των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών, η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να καλέσει τους οικονομικούς φορείς να προσκομίσουν πιστοποιητικό από τον Έφορο Εταιρειών και Επίσημο Παραλήπτη ή, διαφορετικά βεβαίωση στην οποία να διευκρινίζεται ότι ο ενδιαφερόμενος δήλωσε ενόρκως ότι ασκεί το εν λόγω επάγγελμα στη χώρα όπου είναι εγκατεστημένος σε συγκεκριμένο τόπο και υπό καθορισμένη εμπορική επωνυμία, όπως καθορίζεται στο Παράρτημα ΧΙ του Ν.73(I)/2016, Στον Πίνακα που ακολουθεί προσδιορίζεται ο τρόπος τεκμηρίωσης της κάλυψης του κριτηρίου για τον έλεγχο άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας του υποψήφιου οικονομικού φορέα.

 

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ 3: ΑΔΕΙΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΤΡΟΠΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ

Εγγραφή σε επαγγελματικό ή εμπορικό μητρώο.

Πιστοποιητικό εγγραφής του υποψήφιου οικονομικού φορέα σε επαγγελματικό ή εμπορικό μητρώο ή ένορκη δήλωση σχετικά με το δικαίωμα την άσκησης του επαγγέλματος ή βεβαίωση άσκησης επαγγέλματος από αρμόδια Δημόσια αρχή ή, εφόσον πρόκειται για φορείς εγκατεστημένους σε χώρες εκτός της Κυπριακής Δημοκρατίας, πιστοποιητικό της αρμόδιας αρχής της χώρας εγκατάστασής τους με το οποίο θα βεβαιώνεται η εγγραφή τους στα μητρώα του οικείου επιμελητηρίου ή σε ισοδύναμες επαγγελματικές οργανώσεις. Στο Παράρτημα ΧΙ του Νόμου 73(Ι)/2016 καθορίζονται τα επαγγελματικά ή εμπορικά μητρώα καθώς και οι δηλώσεις και τα πιστοποιητικά που αντιστοιχούν σε κάθε κράτος μέλος

 

Η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να προβλέπει στα έγγραφα διαγωνισμού ότι, σε περίπτωση κοινοπραξίας, όλα τα μέλη της οφείλουν να πληρούν την υποχρέωση εγγραφής σε επαγγελματικό ή εμπορικό μητρώο.

4. Κριτήρια για τον έλεγχο της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας του υποψήφιου οικονομικού φορέα

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 58 (3) του Ν.73(Ι)/2016 η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί σε δεδομένη σύμβαση, να περιορίζει τη συμμετοχή στους υποψήφιους οικονομικούς φορείς που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια από τα οποία προσδιορίζεται η οικονομική και χρηματοοικονομική τους επάρκεια:

i) Να έχουν ένα ορισμένο ελάχιστο ετήσιο κύκλο εργασιών, συμπεριλαμβανομένου ορισμένου ελάχιστου κύκλου εργασιών στον τομέα δραστηριοτήτων που καλύπτεται από τη σύμβαση.

Ο ελάχιστος ετήσιος κύκλος εργασιών που απαιτείται να έχουν οι οικονομικοί φορείς δεν πρέπει να υπερβαίνει το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, εκτός από δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, όπως σχετικά με τους ειδικούς κινδύνους που αφορούν τη φύση των έργων, των υπηρεσιών ή των προμηθειών. Σε τέτοια περίπτωση, οι βασικοί λόγοι για την απαίτηση αυτή, αναφέρονται στα έγγραφα του διαγωνισμού ή στη χωριστή έκθεση που προνοείται στο άρθρο 84 του Ν.73(Ι)/2016.

ii) Να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τους ετήσιους λογαριασμούς, παρουσιάζοντας ιδίως δείκτες, στοιχείων ενεργητικού και παθητικού.

Ο δείκτης, ιδίως, στοιχείων ενεργητικού και παθητικού μπορεί να λαμβάνεται υπόψη όταν η Αναθέτουσα Αρχή προσδιορίζει τις μεθόδους και τα κριτήρια της συνεκτίμησης αυτής στα έγγραφα του διαγωνισμού. Οι μέθοδοι και τα κριτήρια αυτά χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, αντικειμενικότητα και αποφυγή διακρίσεων.

iii) Να έχουν κατάλληλο επίπεδο ασφαλιστικής κάλυψης έναντι επαγγελματικών κινδύνων.

Σημαντικές σημειώσεις:

1. Στην περίπτωση που μια σύμβαση υποδιαιρείται σε τμήματα, η Αναθέτουσα Αρχή δύναται να καθορίζει τον ελάχιστο ετήσιο κύκλο εργασιών που πρέπει να έχουν οικονομικοί φορείς ανά ομάδες τμημάτων, σε περίπτωση που θα ανατεθούν στον ανάδοχο περισσότερα τμήματα που πρέπει να εκτελεστούν ταυτοχρόνως.

2. Στην περίπτωση που οι συμβάσεις βάσει συμφωνίας – πλαίσιο πρόκειται να ανατεθούν μετά από προκήρυξη νέου διαγωνισμού, η μέγιστη απαίτηση ετήσιου κύκλου εργασιών υπολογίζεται βάσει του αναμενόμενου μέγιστου μεγέθους των συγκεκριμένων συμβάσεων που θα εκ τελεστούν ταυτοχρόνως, ή αν αυτό δεν είναι γνωστό, βάσει της εκτιμώμενης αξίας της συμφωνίας – πλαίσιο.

3. Στην περίπτωση δυναμικού συστήματος αγορών η μέγιστη απαίτηση ετήσιου κύκλου εργασιών, υπολογίζεται βάσει του αναμενόμενου μέγιστου μεγέθους των συγκεκριμένων συμβάσεων που πρόκειται να ανατεθούν στο πλαίσιο του εν λόγω συστήματος.

Τα συγκεκριμένα κριτήρια επιλογής πρέπει να καθορίζονται σε αναλογία με τις απαιτήσεις της κατά περίπτωση σύμβασης αλλά και τις δυνατότητες της συγκεκριμένης αγοράς στην οποία απευθύνεται και την ανάγκη εξασφάλισης συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού.

Η επιλογή ιδιαίτερα αυστηρών κριτηρίων οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, είναι πιθανό να οδηγήσει σε αντίθετα από τα ενδεχομένως επιδιωκόμενα αποτελέσματα όπως  μείωση του ανταγωνισμού. Είναι κατά συνέπεια σκόπιμο και ενδείκνυται τα κριτήρια αυτά να χρησιμοποιούνται με φειδώ και να περιορίζονται αναλόγως, ιδίως στις περιπτώσεις συνήθων συμβάσεων που δεν χαρακτηρίζονται ως ιδιαίτερα σύνθετες ή ιδιαίτερα υψηλής οικονομικής ή τεχνολογικής ή άλλης αξίας.

Αφού επιλεγούν τα κατάλληλα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας για μια δεδομένη σύμβαση, στη συνέχεια θα πρέπει να προσδιοριστούν με σαφήνεια τα ελάχιστα αριθμητικά όρια (π.χ. ελάχιστο ύψος μέσου ετήσιου κύκλου εργασιών), τα οποία θα πρέπει να υπερκαλύπτονται προκειμένου να θεωρηθεί ότι ο οικονομικός φορέας πληροί το συγκεκριμένο κριτήριο. Ωστόσο, τα συγκεκριμένα ελάχιστα όρια θα πρέπει να είναι τα αντικειμενικώς απαραίτητα για την τεκμηρίωση της καταλληλότητας του υποψήφιου οικονομικού φορέα, σε σχέση με το ειδικό αντικείμενο της σύμβασης ή/και τη διάρκεια υλοποίησής της.

Τα αποδεκτά στοιχεία τεκμηρίωσης που θα αποδεικνύουν την κάλυψη των συγκεκριμένων κριτηρίων από τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς, μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα από τα οριζόμενα στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΙΙ, Μέρος Ι του Νόμου. Νοείται ότι, σε περίπτωση που κάποιος οικονομικός φορέας δεν είναι σε θέση να προσκομίσει τα ζητούμενα στοιχεία τεκμηρίωσης για βάσιμο λόγο, δύναται να αποδεικνύει την οικονομική και χρηματοοικονομική του επάρκεια με οποιοδήποτε άλλο έγγραφο κρίνεται κατάλληλο από την Αναθέτουσα Αρχή.

Στον Πίνακα που ακολουθεί δίνονται κατευθύνσεις και μη εξαντλητικά παραδείγματα για τον προσδιορισμό του τρόπου τεκμηρίωσης της κάλυψης των κριτηρίων αυτής της κατηγορίας από τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς.

 

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ 4: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ	ΤΡΟΠΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ
Ύψος κύκλου εργασιών Συνιστάται να απαιτείται από τους οικονομικούς φορείς να έχουν μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών, για τα τρία (3) τελευταία οικονομικά έτη ίσο με ποσοστό από 100% έως 200%  της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, με το μεγαλύτερο ποσοστό να επιλέγεται ειδικά σε περιπτώσεις σύνθετων και ιδιαίτερης βαρύτητας για την Αναθέτουσα Αρχή έργων. Σημειώνεται ότι η ετήσια εκτιμώμενη αξία του έργου υπολογίζεται διαιρώντας την συνολική εκτιμώμενη αξία με τα έτη υλοποίησης, ενώ στην περίπτωση που η διάρκεια υλοποίησης του Έργου είναι μικρότερη από δώδεκα (12) μήνες η σύγκριση πρέπει να γίνεται με τη συνολική εκτιμώμενη αξία του έργου Σημείωση: Μπορεί ανάλογα με την περίπτωση να επιλεγεί ο συνολικός κύκλος εργασιών των οικονομικών φορέων ή ο κύκλος εργασιών σε συναφείς δραστηριότητες με αυτές της σύμβασης. Η τελευταία λύση μπορεί να επιλεγεί όταν το αντικείμενο της σύμβασης είναι εξειδικευμένο σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπάρχει σοβαρή πιθανότητα ο συνολικός κύκλος εργασιών των υποψήφιων οικονομικών φορέων να διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από άλλες δραστηριότητες μικρής έως ελάχιστης συνάφειας με το αντικείμενο της σύμβασης.	Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Νόμο, η οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια του οικονομικού φορέα είναι δυνατόν, κατά κανόνα, να αποδεικνύεται με ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα δικαιολογητικά: Οικονομικές καταστάσεις ή αποσπάσματα οικονομικών καταστάσεων, στην περίπτωση που η δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων απαιτείται από τη νομοθεσία της χώρας όπου είναι εγκατεστημένος ο οικονομικός φορέας. δήλωση περί του ολικού ύψους του κύκλου εργασιών και, ενδεχομένως, του κύκλου εργασιών στον τομέα δραστηριοτήτων που αποτελεί το αντικείμενο της σύμβασης, για τα τρία τελευταία οικονομικά έτη κατ’ ανώτατο όριο, συναρτήσει της ημερομηνίας δημιουργίας του οικονομικού φορέα ή έναρξης των δραστηριοτήτων του, εφόσον είναι διαθέσιμες οι πληροφορίες για τον εν λόγω κύκλο εργασιών. κατάλληλες τραπεζικές βεβαιώσεις ή, ενδεχομένως, πιστοποιητικό ασφαλιστικής κάλυψης επαγγελματικών κινδύνων Η αναφορά, ως αποδεικτικού μέσου, των «κατάλληλων» τραπεζικών βεβαιώσεων, χωρίς αυτές να προσδιορίζονται επακριβώς, είναι ασαφής και προτείνεται να περιλαμβάνεται στα έγγραφα διαγωνισμού μόνο στην περίπτωση που η Αναθέτουσα Αρχή είναι σε θέση να τις προσδιορίσει. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Νόμο, πρέπει να προβλέπεται στα έγγραφα διαγωνισμού η δυνατότητα των οικονομικών φορέων, που για βάσιμο λόγο δεν είναι σε θέση να προσκομίσουν τα ζητούμενα στοιχεία τεκμηρίωσης, να προσκομίζουν οποιοδήποτε άλλο ή άλλα έγγραφα τα οποία η Αναθέτουσα Αρχή υποχρεούται να εξετάσει ως προς την καταλληλότητα τους.
Ύψος ετήσιων αποτελεσμάτων εργασιών Συνιστάται να απαιτείται από την Αναθέτουσα Αρχή να είναι θετικός ο μέσος όρος των ετήσιων αποτελεσμάτων εργασιών των τελευταίων τριών (3) ετών Προτείνεται να χρησιμοποιείται μόνο στις περιπτώσεις μεγάλων έργων, τόσο ως προς τη διάρκεια υλοποίησης, όσο και ως προς τον προϋπολογισμό, δεδομένου ότι στις περιπτώσεις αυτές είναι επιτακτικότερη η ανάγκη εκτίμησης της οικονομικής βιωσιμότητας του αναδόχου για τη διασφάλιση της επιτυχούς ολοκλήρωσης του έργου.
Διάφοροι κατά περίπτωση δείκτες ρευστότητας και χρηματοοικονομικής διάρθρωσης Συνιστάται να χρησιμοποιούνται με φειδώ, σε περιπτώσεις σημαντικών και μεγάλων έργων στις οποίες οι Αναθέτουσες Αρχές θα επιθυμούσαν να περιορίσουν τους κατάλληλους υποψηφίους μόνο σε εκείνους που κατά τεκμήριο εμφανίζουν βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Σημείωση: Στην περίπτωση που επιλεγεί  η χρήση τέτοιου είδους δεικτών, η Αναθέτουσα Αρχή πρέπει να προσδιορίζει στα έγγραφα διαγωνισμού και τον τρόπο υπολογισμού τους. Για τις συμβάσεις έργων πχ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν: ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ρευστότητας (current ratio), ο αριθμοδείκτης κάλυψης πληρωτέων τόκων (interest cover ratio).

 

Τα έγγραφα διαγωνισμού πρέπει να προβλέπουν ότι, σε περίπτωση κοινοπραξίας, τα κριτήρια που αφορούν την οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκειας αρκεί να πληρούνται αθροιστικά από τα μέλη της κοινοπραξίας εκτός από την περίπτωση των αριθμοδεικτών κυκλοφοριακής ρευστότητας(current ratio) και κάλυψης πληρωτέων τόκων (interest cover ratio) για συμβάσεις έργων. Για τους συγκεκριμένους αριθμοδείκτες συνιστάται όπως αναφέρεται στα έγγραφα ότι θα υπολογίζονται οι δείκτες του οικονομικά πιο εύρωστου (αυτού που πληροί και τους δύο δείκτες) συμμετέχοντα στην κοινοπραξία. Συνιστάται όπως στα έγγραφα του διαγωνισμού περιλαμβάνεται πρόνοια ότι σε περίπτωση που ο Προσφέρων πληροί την προϋπόθεση της Οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας που αφορά τον μέσο όρο του ετήσιου κύκλου εργασιών, αλλά δεν πληροί τις προϋποθέσεις των δυο πιο πάνω αριθμοδεικτών,  δεν αποκλείεται από τη διαδικασία αξιολόγησης. Και περαιτέρω ότι η προσφορά του θα αξιολογηθεί  κανονικά και σε περίπτωση ανάδειξής του ως Αναδόχου τότε θα κληθεί να προσκομίσει μαζί με την εγγύηση πιστής εκτέλεσης, τη «Δέσμευση Κάλυψης Κεφαλαίου Κίνησης».

  Νοείται ότι τα έγγραφα διαγωνισμού πρέπει να προβλέπουν ότι, στην περίπτωση που ο υποψήφιος οικονομικός φορέας επικαλείται τις δυνατότητες τρίτων, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 63 του Ν.73(Ι)/2016 πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει στην Αναθέτουσα Αρχή ότι,  

•  σε περίπτωση ανάδειξης του ως Αναδόχου θα έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους πόρους.

•  οι φορείς αυτοί διαθέτουν τους αναγκαίους πόρους και

•  οι φορείς αυτοί πληρούν και οι ίδιοι τις προϋποθέσεις που τίθενται σε σχέση με την προσωπική κατάσταση του υποψήφιου οικονομικού φορέα.  

5. Κριτήρια για τον έλεγχο των τεχνικών ή/και επαγγελματικών ικανοτήτων του υποψήφιου οικονομικού φορέα

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 58 έως 60 του Ν.73(Ι)/2016 οι τεχνικές ή/και επαγγελματικές ικανότητες του υποψήφιου οικονομικού φορέα αποτελούν επίσης κριτήρια επιλογής.
 
Οι Αναθέτουσες Αρχές μπορούν να επιβάλλουν κριτήρια που να εξασφαλίζουν ότι οι οικονομικοί φορείς διαθέτουν τους αναγκαίους ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους και την πείρα για την εκτέλεση της σύμβασης σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας. Ειδικότερα δύνανται να απαιτούν ικανοποιητικό επίπεδο εμπειριών αποδεικνυόμενο με κατάλληλες συστάσεις από συμβάσεις που έχουν εκτελεστεί κατά το παρελθόν. Η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να θεωρήσει ότι ένας οικονομικός φορέας δεν διαθέτει την αναγκαία επαγγελματική ικανότητα εάν διαπιστώσει ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας έχει συγκρουόμενα συμφέροντα που ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την εκτέλεση της σύμβασης.

Για συμβάσεις προμηθειών που απαιτούν εργασίες τοποθέτησης ή εγκατάστασης, συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ή εκτέλεσης έργων, οι Αναθέτουσες Αρχές μπορούν να αξιολογούν την επαγγελματική ικανότητα των οικονομικών φορέων να παράσχουν αυτή την υπηρεσία ή να εκτελέσουν την εγκατάσταση ή τα έργα, βάσει της τεχνογνωσίας τους, της αποτελεσματικότητας τους, της πείρας και της αξιοπιστίας τους.

Σε ενδεδειγμένες περιπτώσεις συμβάσεων προμηθειών που απαιτούν εργασίες τοποθέτησης ή εγκατάστασης, συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων, είναι δυνατό να απαιτείται η συμμόρφωση με ορισμένα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας συμπεριλαμβανομένης και της προσβασιμότητας για άτομα με ειδικές ανάγκες και με πρότυπα καθώς και με πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στα κριτήρια που αφορούν τον έλεγχο της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας του υποψηφίου οικονομικού φορέα.

Πρέπει να επισημανθεί ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, περιβαλλοντικά κριτήρια τα οποία συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης, καθίστανται κριτήρια επιλογής εξίσου σημαντικά με αυτά της ποιότητας ή της τεχνικής αξίας της προσφοράς. Όταν, π.χ., μια Αναθέτουσα Αρχή προτίθεται να αναθέσει την υλοποίηση έργου βιολογικού καθαρισμού λυμάτων, ο καθορισμός περιβαλλοντικών κριτηρίων θα επιτρέψει την επιλογή αναδόχου όχι μόνο βάσει του καθαρά οικονομικού οφέλους (χαμηλότερη τιμή) της Αναθέτουσας Αρχής, αλλά και μέσα στα πλαίσια του γενικότερου ενδιαφέροντος των πολιτών που είναι, στην προκειμένη περίπτωση, η μικρότερη δυνατή επιβάρυνση στο περιβάλλον της πόλης.

  Η απαίτηση εφαρμογής μέτρων ή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης κατά την εκτέλεση της δημόσιας σύμβασης πρέπει να αιτιολογείται απόλυτα από τη φύση των έργων ή/και των υπηρεσιών της σύμβασης.

Για τις ανάγκες προσδιορισμού των κριτηρίων τεχνικής και επαγγελματικής επάρκειας, η Αναθέτουσα Αρχή πρέπει να ορίζει ελάχιστα όρια (π.χ. ελάχιστος αριθμός μονίμων εργοδοτουμένων, ελάχιστος αριθμός επιτυχώς ολοκληρωμένων συμβάσεων που αφορούν σε παρόμοια έργα) ή/και συγκεκριμένες απαιτήσεις (π.χ. τήρηση προτύπων εξασφάλισης της ποιότητας ή τήρηση προτύπων περιβαλλοντικής διαχείρισης) που ο υποψήφιος οικονομικός φορέας πρέπει να υπερκαλύπτει ώστε η προσφορά του να αξιολογηθεί στο επόμενο στάδιο.

  Για την επιλογή των κριτηρίων τεχνικής και επαγγελματικής επάρκειας, η Αναθέτουσα Αρχή πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και τις απαιτήσεις της συγκεκριμένης σύμβασης στην οποία αφορούν τα κριτήρια που επιλέγει, χωρίς να αγνοεί την ανάγκη διασφάλισης συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού, καθώς επίσης και τις γενικότερες βασικές αρχές επιλογής των κριτηρίων αξιολόγησης και ειδικότερα την αρχή της αναλογικότητας.

Στο Παράρτημα ΧΙΙ του Ν.73(Ι)/2016 περιλαμβάνεται κατάλογος των μέσων απόδειξης της τεχνικής ικανότητας, στον οποίο η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να προσφεύγει για την επιλογή των καταλληλότερων ανάλογα με τη φύση, την ποσότητα, τους στόχους και γενικότερα τα χαρακτηριστικά της κατά περίπτωση σύμβασης.

  Στον Πίνακα που ακολουθεί δίνονται κατευθύνσεις και μη εξαντλητικά παραδείγματα για τον προσδιορισμό του τρόπου τεκμηρίωσης της κάλυψης των κριτηρίων αυτής της κατηγορίας από τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ 5: ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ	ΤΡΟΠΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ
Εμπειρία στην υλοποίηση έργων με αντικείμενο συναφές με αυτό της σύμβασης κατά την τελευταία πενταετία για τα έργα ενώ για προμήθειες και υπηρεσίες μέχρι την τελευταία τριετία Δύναται να οριστεί μεγαλύτερη περίοδος από τα 3 έτη για προμήθειες και υπηρεσίες και από τα 5 έτη για έργα,  για σκοπούς διασφάλισης ικανοποιητικού επιπέδου ανταγωνισμού. Η Αναθέτουσα Αρχή πρέπει να προσδιορίσει το είδος των υπηρεσιών ή δραστηριοτήτων ή εργασιών για τις οποίες απαιτεί την ύπαρξη εμπειρίας, σύμφωνα με τους παρακάτω κανόνες: να πρόκειται για υπηρεσίες, δραστηριότητες ή εργασίες ίδιες με εκείνες που περιλαμβάνονται στο αντικείμενο του έργου ή συναφείς σε περίπτωση που εκτιμάται ότι η εμπειρία στις ίδιες ακριβώς υπηρεσίες, δραστηριότητες ή εργασίες είναι περιορισμένη στην αγορά και υπάρχει ενδεχόμενο να εμφανιστεί μειωμένος ανταγωνισμός. να αποφεύγεται η απαίτηση εμπειρίας σε είδη υπηρεσιών ή δραστηριοτήτων ή εργασιών που αποτελούν ελάχιστο μέρος του αντικειμένου του έργου ή είναι μικρής αξίας σε σχέση με το συνολικό προσδοκώμενο από την υλοποίηση του έργου αποτέλεσμα. Συνιστάται όπως: ο αριθμός των συμβάσεων να κυμαίνεται από 1 έως 3, αναλόγως της συνθετότητας και της εξειδίκευσης των ζητούμενων υπηρεσιών. Το ποσό που απαιτείται σε σχέση με τις προηγούμενες συμβάσεις πρέπει να υπολογίζεται από την Αναθέτουσα Αρχή με βάση το αντικείμενο και την Εκτιμώμενη Αξία της Σύμβασης διασφαλίζοντας την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού (π.χ σε περίπτωση συμβάσεων με επαναλαμβανόμενες υπηρεσίες οι οποίες συνιστούν σε αυξημένη εκτιμώμενη αξία, το ποσό μπορεί να περιορίζεται αναλόγως). Νοείται ότι το ποσό αυτό δεν πρέπει να ξεπερνά το 100% της Εκτιμώμενης Αξίας. Νοείται ότι το ποσοστό συμμετοχής θα πρέπει να εξασφαλίζει την ουσιαστική συμβολή του προσφέροντα στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης και ως εκ τούτου προτείνεται να μην είναι μικρότερο του 40%.	Η τεκμηρίωση της εμπειρίας είναι δυνατή με την υποχρέωση του οικονομικού φορέα να συνυποβάλλει, με την προσφορά του: Α. Στις περιπτώσεις συμβάσεων υπηρεσιών ή προμηθειών: ♦ Κατάλογο έργων, ο οποίος  θα είναι σύμφωνος με το σχετικό υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στο Προσάρτημα των πρότυπων εγγράφων διαγωνισμού. ♦ Στοιχεία τεκμηρίωσης της επιτυχούς υλοποίησης καθορισμένου από την Αναθέτουσα Αρχή αριθμού έργων από αυτά του προαναφερθέντος καταλόγου, που ο υποψήφιος έχει συνάψει και ολοκληρώσει επιτυχώς κατά τα τελευταία τρία (3) ή όσα προσδιορίζονται στα έγγραφα, έτη. Στα έγγραφα διαγωνισμού είναι απαραίτητο να καθορίζεται και η ελάχιστη αποδεκτή αξία των συγκεκριμένων έργων, καθώς και το ποσοστό συμμετοχής που είχε ο υποψήφιος οικονομικός φορέας στην υλοποίηση των έργων αυτών. Τα στοιχεία τεκμηρίωσης συνιστάται να είναι:εάν ο αντισυμβαλλόμενος είναι δημόσιος φορέας, πιστοποιητικό, που συντάσσεται από την αρμόδια Δημόσια Αρχή, ή πρωτόκολλο παραλαβής ✔ εάν ο αντισυμβαλλόμενος είναι ιδιώτης, είτε πιστοποιητικό που συντάσσει ο ιδιώτης, είτε απλή δήλωση του προσφέροντα στην οποία θα αναφέρονται υποχρεωτικά τα στοιχεία επικοινωνίας του υπεύθυνου έργου στο φορέα που πραγματοποιήθηκε το έργο. ✔ εάν ο αντισυμβαλλόμενος είναι ιδιώτης, είτε πιστοποιητικό που συντάσσει ο ιδιώτης, είτε απλή δήλωση του προσφέροντα στην οποία θα αναφέρονται υποχρεωτικά τα στοιχεία επικοινωνίας του υπεύθυνου έργου στο φορέα που πραγματοποιήθηκε το έργο. Β. Στις περιπτώσεις δημόσιων συμβάσεων έργων, ως τεκμηρίωση της εμπειρίας αλλά και γενικότερα των τεχνικών και επαγγελματικών ικανοτήτων των οικονομικών φορέων: Κατάλογο έργων, ο οποίος  θα είναι σύμφωνος με το σχετικό υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στο Προσάρτημα των πρότυπων εγγράφων διαγωνισμού. ♦ Στοιχεία τεκμηρίωσης της επιτυχούς υλοποίησης καθορισμένου από την Αναθέτουσα Αρχή αριθμού έργων από αυτά του προαναφερθέντος καταλόγου, που ο υποψήφιος έχει συνάψει και ολοκληρώσει επιτυχώς κατά τα τελευταία πέντε (5) ή όσα προσδιορίζονται στα έγγραφα, έτη. Στα έγγραφα διαγωνισμού είναι απαραίτητο να καθορίζεται και η ελάχιστη αποδεκτή αξία των συγκεκριμένων έργων καθώς και το ποσοστό συμμετοχής που είχε ο υποψήφιος οικονομικός φορέας στην υλοποίηση των έργων αυτών. Τα στοιχεία τεκμηρίωσης συνιστάται να είναι: ✔ εάν ο αντισυμβαλλόμενος είναι δημόσιος φορέας, πιστοποιητικό, που συντάσσεται από την αρμόδια Δημόσια Αρχή, ή πρωτόκολλο παραλαβής. ✔ εάν ο αντισυμβαλλόμενος είναι ιδιώτης, είτε πιστοποιητικό που συντάσσει ο ιδιώτης, είτε απλή δήλωση του προσφέροντα στην οποία θα αναφέρονται υποχρεωτικά τα στοιχεία επικοινωνίας του υπεύθυνου έργου στο φορέα που πραγματοποιήθηκε το έργο. Σημειώσεις: ♦ Ο αριθμός των έργων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο πρέπει να περιορίζεται (συνιστάται ο περιορισμός σε δέκα το πολύ έργα) προκειμένου να μην γίνεται κακή χρήση από τους οικονομικούς φορείς οι οποίοι, προκειμένου να υπερθεματίσουν σε ότι αφορά την εμπειρία τους μπορεί να παρουσιάσουν υπερβολικό αριθμό έργων που δεν είναι δυνατό να ελεγχθεί από το αρμόδιο όργανο της Αναθέτουσας Αρχής. Τα στοιχεία τεκμηρίωσης της επιτυχούς υλοποίησης, συνιστάται να αφορούν 1 έως 3 έργα, αναλόγως της συνθετότητας και της εξειδίκευσης του αντικειμένου της σύμβασης, που πρέπει να περιλαμβάνουν υπηρεσίες, δραστηριότητες ή εργασίες συναφείς με τις κυριότερες αντίστοιχες υπηρεσίες, δραστηριότητες ή εργασίες που περιλαμβάνει το αντικείμενο του προκηρυσσόμενου έργου. ♦ Η αξία του έργου προκειμένου να θεωρηθεί ότι αποτελεί εμπειρία του υποψηφίου οικονομικού φορέα, πρέπει να εκτιμάται από την Αναθέτουσα Αρχή με βάση το αντικείμενο και την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης (π.χ. σε περίπτωση προκήρυξης πολυετούς σύμβασης με μεγάλο προϋπολογισμό δαπάνης εξαιτίας του πλήθους των υπηρεσιών και όχι της τεχνολογικής ή άλλης αξίας τους, το ποσοστό μπορεί να περιορίζεται αναλόγως), αλλά και την ανάγκη εξασφάλισης ανταγωνισμού. Νοείται ότι το ποσοστό αυτό δεν πρέπει να ξεπερνά το 100% της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης. ♦ Το ποσοστό συμμετοχής του υποψηφίου στην υλοποίηση ενός έργου προκειμένου να θεωρηθεί ότι αποτελεί εμπειρία του υποψηφίου οικονομικού φορέα, συνιστάται να μην είναι μικρότερο του 40%.
Αριθμός απασχολούμενου προσωπικού Σημείωση: Το κριτήριο μπορεί κατά περίπτωση να αφορά στο σύνολο του προσωπικού ή σε προσωπικό συγκεκριμένων τομέων ειδίκευσης συναφών με το αντικείμενο του προκηρυσσόμενου έργου. Συνιστάται να χρησιμοποιείται στις συμβάσεις υπηρεσιών και έργων, ενώ στις συμβάσεις προμηθειών η χρήση του είναι απαραίτητη μόνο εάν η σύμβαση περιλαμβάνει και εργασίες (π.χ. εγκατάστασης, συντήρησης, εκπαίδευσης κ.λπ.) που η βαρύτητά τους κρίνεται ουσιαστική από την Αναθέτουσα Αρχή. Ο αριθμός των με μόνιμη σχέση εργασίας απασχολούμενων φυσικών προσώπων, αποτελεί ένδειξη των δυνατοτήτων του ενδιαφερόμενου φορέα, της αξιοπιστίας του και της εν γένει δυναμικής του. Υπ’ αυτή την έννοια, η απαίτηση ελάχιστου αριθμού προσωπικού, ανεξαρτήτως της ενασχόλησής του εν όλω ή εν μέρει με το αντικείμενο του Έργου, είναι θεμιτή και σκόπιμη. Πάντως η Αναθέτουσα Αρχή πρέπει να λαμβάνει υπόψη το μέγεθος της δυναμικής που απαιτεί η υλοποίηση του έργου που προκηρύσσει κατά περίπτωση και να ορίζει αναλογικά τον ελάχιστο αριθμό.	Δήλωση αναφορικά με το μέσο ετήσιο εργατοϋπαλληλικό δυναμικό του παρόχου υπηρεσιών ή του εργολάβου και τον  αριθμός των απασχολούμενων με μόνιμη σχέση εργασίας στην επιχείρηση του υποψηφίου οικονομικού φορέα, που θα είναι σύμφωνη με το σχετικό υπόδειγμα το οποίο περιλαμβάνεται στο Προσάρτημα των πρότυπων των εγγράφων διαγωνισμού. Εναλλακτικά, στις περιπτώσεις έργων που απαιτούν ειδική εξειδίκευση, κατάσταση του απασχολούμενου με μόνιμη σχέση εργασίας προσωπικού του υποψήφιου οικονομικού φορέα με αντικείμενο απασχόλησης συναφές με το αντικείμενο του έργου (ή, σε περίπτωση που το αντικείμενο περιλαμβάνει διαφορετικές επί μέρους δραστηριότητες, συναφή με κάποια ή κάποιες από αυτές που κατά την κρίση της η Αναθέτουσα Αρχή θα εκτιμήσει ως τις πλέον σπουδαίες). Ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός προσωπικού των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων μπορεί να ορίζεται και σε σχέση με τον απαιτούμενο αριθμό εμπειρογνωμόνων για την εκτέλεση της σύμβασης. Στις περιπτώσεις που ο ελάχιστος αριθμός προσωπικού αφορά το σύνολο του προσωπικού, τότε μπορεί να ζητηθεί να είναι 2 έως 4 φορές ο απαιτούμενος αριθμός εμπειρογνωμόνων. Στις περιπτώσεις που ο ελάχιστος αριθμός προσωπικού αφορά μόνο προσωπικό με αντικείμενο απασχόλησης συναφές με το έργο, τότε μπορεί να ζητηθεί να είναι 1 έως 2 φορές ο απαιτούμενος αριθμός εμπειρογνωμόνων.
Στελέχωση της Ομάδας Έργου Σημείωση: 1.Το συγκεκριμένο κριτήριο χρησιμοποιείται στις συμβάσεις υπηρεσιών και έργων, ενώ στις συμβάσεις προμηθειών η χρήση του είναι απαραίτητη μόνο εάν η σύμβαση περιλαμβάνει και εργασίες (π.χ. εγκατάστασης, συντήρησης, εκπαίδευσης κ.λπ.) που η εκτέλεσή τους απαιτεί τη συμμετοχή στην Ομάδα έργου εξειδικευμένων στελεχών. Δύναται να παραλείπεται εντελώς σε περιπτώσεις συμβάσεων που δεν απαιτούν εξειδικευμένα στελέχη για την εκτέλεσή τους (π.χ. υπηρεσίες καθαρισμού κτιρίων). Όπου χρησιμοποιείται: Πρέπει να προσδιορίζονται με σαφήνεια τα ελάχιστα απαιτούμενα για όλους τους βασικούς εμπειρογνώμονες, τα οποία δύναται να περιλαμβάνουν τίτλους σπουδών, επαγγελματικά προσόντα, τεχνικές δεξιότητες, δεξιότητες διοίκησης ομάδων, δεξιότητες επικοινωνίας, και/ή γλωσσικές δεξιότητες ανάλογα με την περίπτωση. Ο καθορισμός των απαιτούμενων προσόντων πρέπει να διασφαλίζει την ίση πρόσβαση,  τη μη διάκριση και τη μη δημιουργία αδικαιολόγητων εμποδίων στην υποβολή ανταγωνιστικών προσφορών. H Αναθέτουσα Αρχή δύναται να καθορίσει ελάχιστο ποσοστό του χρόνου των βασικών εμπειρογνωμόνων που θα πρέπει αυτοί να έχουν φυσική παρουσία στον τόπο εκτέλεσης της Σύμβασης, σύμφωνα με τα έγγραφα διαγωνισμού. Σημείωση : H απαίτηση για τίτλους σπουδών και επαγγελματικά προσόντα που τίθεται στα κριτήρια επιλογής δεν επιτρέπεται να αξιολογούνται και ως κριτήριο ανάθεσης. Επιπρόσθετα κριτήρια πέραν των ελαχίστων που έχουν καθοριστεί ως κριτήρια επιλογής δύναται να αξιολογούνται/ βαθμολογούνται ως κριτήρια ανάθεσης.	Για την τεκμηρίωση της εμπειρίας των προτεινόμενων στελεχών της Ομάδας έργου οι οικονομικοί φορείς πρέπει να συνυποβάλλουν με την προσφορά τους, αναλυτικά βιογραφικά σημειώματα για όλους τους βασικούς εμπειρογνώμονες που απαιτούνται για την υλοποίηση της σύμβασης, όπως αυτοί έχουν καθοριστεί στα έγγραφα του διαγωνισμού. Από τα αναλυτικά βιογραφικά σημειώματα, που θα είναι σύμφωνα με το σχετικό υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στο Προσάρτημα των πρότυπων εγγράφων διαγωνισμού, πρέπει να προκύπτει ότι τα κρινόμενα στελέχη της Ομάδας έργου πληρούν κατ΄ ελάχιστον τις προϋποθέσεις που ορίζονται στα έγγραφα του διαγωνισμού σε ότι αφορά: ♦ Τα προσόντα και τις δεξιότητες που διαθέτουν (με βάση τους τίτλους σπουδών, τα επαγγελματικά προσόντα, τις τεχνικές δεξιότητες, τις δεξιότητες διοίκησης ομάδων, ή τις δεξιότητες επικοινωνίας, ανάλογα με το μέρος του αντικειμένου της σύμβασης στο οποίο πρόκειται να απασχοληθούν). ♦ Την γενική ή ειδική επαγγελματική τους εμπειρία (με βάση τη συμμετοχή τους σε παρεμφερείς εργασίες και δραστηριότητες στα πλαίσια άλλων συμβάσεων, τα βασικά χαρακτηριστικά των οποίων πρέπει να αναφέρονται συνοπτικά στο βιογραφικό σημείωμα).
Απαιτήσεις καταλληλότητας προϊόντων, τεχνικού εξοπλισμού, εξοπλισμού και μέσων μελέτης και έρευνας, τρόπου διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού και των συστημάτων ανίχνευσης, οργάνωσης και στελέχωσης τεχνικών υπηρεσιών, μηχανημάτων, εγκαταστάσεων και λοιπών υποδομών,	Κατά περίπτωση μπορεί να τεκμηριώνεται με: ♦ Περιγραφή του τεχνικού εξοπλισμού και των μέτρων που λαμβάνει ο προμηθευτής ή ο παρέχων υπηρεσίες για την εξασφάλιση της ποιότητας και του εξοπλισμού μελέτης και έρευνας. ♦ Ελέγχους διενεργούμενους από την Αν. Αρχή ή εξ ονόματος της, από αρμόδιο επίσημο οργανισμό της χώρας όπου είναι εγκατεστημένος ο προμηθευτής ή ο παρέχων υπηρεσίες. ♦ Αναφορά των τεχνικών υπηρεσιών είτε ανήκουν απευθείας στην επιχείρηση του οικονομικού φορέα είτε όχι και όταν πρόκειται για συμβάσεις έργων, εκείνων που θα έχει στη διάθεσή του ο εργολήπτης για την εκτέλεση του έργου. ♦ Αναφορά του τμήματος της σύμβασης το οποίο προτίθεται ενδεχομένως να αναθέσει σε τρίτους υπό μορφή υπεργολαβίας ♦ Δήλωση σχετικά με τα μηχανήματα, τις εγκαταστάσεις και τον τεχνικό εξοπλισμό που διαθέτει ο παρέχων υπηρεσίες ή ο εργολήπτης για την εκτέλεση της σύμβασης. ♦ Δείγματα, περιγραφή ή/και φωτογραφίες των προϊόντων, η αυθεντικότητα των οποίων πρέπει να δύναται να βεβαιώνεται κατόπιν αίτησης της Αν. Αρχής. ♦ Πιστοποιητικά εκδιδόμενα από επίσημα ινστιτούτα ή επίσημες υπηρεσίες ελέγχου της ποιότητας, αναγνωρισμένων ικανοτήτων, με τα οποία βεβαιώνεται η καταλληλότητα των προϊόντων επαληθευομένη με παραπομπές σε ορισμένες προδιαγραφές ή πρότυπα.
Τήρηση προτύπων εξασφάλισης ποιότητας. Σημείωση: Το κριτήριο αποτελεί σοβαρή ένδειξη της αποτελεσματικότητας των μέτρων που λαμβάνουν οι οικονομικοί φορείς για την διασφάλιση της ποιότητας των εκτελούμενων από αυτούς δραστηριοτήτων. Οι Αναθέτουσες Αρχές πρέπει να κάνουν χρήση του κριτηρίου αυτού σε περιπτώσεις συμβάσεων με σύνθετο αντικείμενο ή αντικείμενο ειδικής τεχνολογικής αξίας.	Όταν οι Αναθέτουσες Αρχές απαιτούν την υποβολή πιστοποιητικών εκδιδομένων από ανεξάρτητους οργανισμούς που να βεβαιώνουν ότι ο οικονομικός φορέας συμμορφούται προς συγκεκριμένα πρότυπα όσον αφορά τη διασφάλιση ποιότητας πρέπει να παραπέμπουν σε πρότυπα που βασίζονται στη σειρά ευρωπαϊκών προτύπων που έχουν πιστοποιηθεί από διαπιστευμένους οργανισμούς. (Άρθρο 62 του Ν.73(Ι)/2016) Οι αναθέτουσες αρχές αναγνωρίζουν ισοδύναμα πιστοποιητικά από οργανισμούς εδρεύοντες σε άλλα κράτη μέλη. Οι Αναθέτουσες Αρχές αποδέχονται άλλα αποδεικτικά στοιχεία για ισοδύναμα μέτρα διασφάλισης ποιότητας  υπό την προϋπόθεση ότι ο ίδιος ο οικονομικός φορέας αποδεικνύει την ισοδυναμία, όταν ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας δεν είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει τα εν λόγω πιστοποιητικά εντός των σχετικών προθεσμιών για λόγους για τους οποίους δεν ευθύνεται ο ίδιος.
Τήρηση προτύπων περιβαλλοντικής διαχείρισης.	Όταν οι Αναθέτουσες Αρχές απαιτούν την υποβολή πιστοποιητικών εκδιδομένων από ανεξάρτητους οργανισμούς που να βεβαιώνουν ότι ο οικονομικός φορέας συμμορφούται προς συγκεκριμένα πρότυπα όσον αφορά την περιβαλλοντική διαχείριση πρέπει να παραπέμπουν στο σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου (EMAS) της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε άλλα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης που έχουν αναγνωριστεί σύμφωνα με το άρθρο 45 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1221/2009 ή σε άλλα πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης βασιζόμενα σε αντίστοιχα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα που έχουν εκδοθεί από διαπιστευμένους οργανισμούς. (Άρθρο 62 του Ν.73(Ι)/2016). Οι αναθέτουσες αρχές αναγνωρίζουν ισοδύναμα πιστοποιητικά από οργανισμούς εδρεύοντες σε άλλα κράτη μέλη. Οι Αναθέτουσες Αρχές αποδέχονται άλλα αποδεικτικά στοιχεία για ισοδύναμα μέτρα περιβαλλοντικής διαχείρισης υπό την προϋπόθεση ότι ο ίδιος ο οικονομικός φορέας αποδεικνύει την ισοδυναμία, όταν ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας δεν είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει τα εν λόγω πιστοποιητικά εντός των σχετικών προθεσμιών για λόγους για τους οποίους δεν ευθύνεται ο ίδιος. Πρόσθετα, η Αναθέτουσα Αρχή είναι δυνατό να ορίζει στα έγγραφα διαγωνισμού ότι θα αποκλείονται από τη συμμετοχή στο διαγωνισμό οι οικονομικοί φορείς που έχουν διαπράξει επαγγελματικό παράπτωμα που αφορά σε μη τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, γεγονός που μπορεί να ελεγχθεί από το σχετικό πιστοποιητικό (απόσπασμα ποινικού μητρώου ή άλλου ισοδύναμου εγγράφου) της κατηγορίας κριτηρίων που αφορούν τον έλεγχο της προσωπικής κατάστασης του υποψήφιου οικονομικού φορέα.

 

  Τα έγγραφα διαγωνισμού πρέπει να προβλέπουν ότι, σε περίπτωση κοινοπραξίας, τα κριτήρια που αφορούν τον έλεγχο της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας αρκεί να πληρούνται αθροιστικά από τα μέλη της κοινοπραξίας. Ειδικά στις συμβάσεις υπηρεσιών, τα συγκεκριμένα κριτήρια μπορούν να καλύπτονται με την αναφορά του τμήματος της σύμβασης το οποίο ο υποψήφιος προτίθεται, ενδεχομένως, να αναθέσει σε τρίτους υπό μορφή υπεργολαβίας.

  Νοείται ότι τα έγγραφα διαγωνισμού πρέπει να προβλέπουν ότι, στην περίπτωση που ο υποψήφιος οικονομικός φορέας επικαλείται τις δυνατότητες τρίτων, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 63 του Ν.73(Ι)/2016, πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει στην Αναθέτουσα Αρχή ότι,

•  σε περίπτωση ανάδειξης του ως Αναδόχου θα έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους πόρους.

•  οι φορείς αυτοί διαθέτουν τους αναγκαίους πόρους και

•  οι φορείς αυτοί πληρούν και οι ίδιοι τις προϋποθέσεις που τίθενται σε σχέση με την προσωπική κατάσταση του υποψήφιου οικονομικού φορέα

Το στάδιο των προϋποθέσεων συμμετοχής των υποψήφιων οικονομικών φορέων αποτελεί το πρώτο στάδιο αξιολόγησης κάθε διαγωνισμού ανεξάρτητα από τη διαδικασία που θα επιλεγεί. Ειδικά στην περίπτωση διαγωνισμού με κλειστή διαδικασία, η ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου σηματοδοτεί την πρόσκληση των επιλεγέντων από την Αναθέτουσα Αρχή, προκειμένου να υποβάλουν προσφορά για την έναρξη του δεύτερου σταδίου, που είναι η ανάθεση της σύμβασης.

  Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν.73(Ι)/2016, στην κλειστή διαδικασία οι Αναθέτουσες Αρχές μπορούν να περιορίζουν τον αριθμό των κατάλληλων υποψηφίων οι οποίοι προσκαλούνται για να υποβάλουν προσφορά, με ελάχιστο αριθμό τους πέντε (5), υπό τον όρο ότι υπάρχει ικανός αριθμός κατάλληλων υποψηφίων.

Για την προεπιλογή των υποψηφίων, οι Αναθέτουσες Αρχές οφείλουν να προσδιορίζουν, στα έγγραφα διαγωνισμού, αντικειμενικά και χωρίς διακρίσεις, κριτήρια ή κανόνες που προτίθενται να χρησιμοποιήσουν. Οφείλουν επίσης να προσδιορίζουν τον ελάχιστο αριθμό υποψηφίων που προβλέπεται να προσκληθούν και, ενδεχομένως, το μέγιστο αριθμό.

Τα εν λόγω αντικειμενικά κριτήρια δεν συνεπάγονται κατ’ ανάγκη την πραγματοποίηση στάθμισης, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο Νόμο. Εν τούτοις, για να είναι εφικτή η κατάταξη των οικονομικών φορέων κατά φθίνουσα σειρά επιλεξιμότητας, είναι απαραίτητος ο προσδιορισμός σαφών κανόνων επιλογής, ικανή και αναγκαία συνθήκη για την τήρηση της αρχής της διαφάνειας που πρέπει να διέπει κάθε διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης.

  Η κατάταξη των υποψηφίων που πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής μπορεί να γίνει με τη χρήση ενός από τα κριτήρια επιλογής ή με συνδυασμό κατάλληλα σταθμισμένων κριτηρίων επιλογής, τα οποία η Αναθέτουσα Αρχή οφείλει να καθορίζει στα έγγραφα διαγωνισμού. Νοείται ότι στάθμιση είναι δυνατό να καθορισθεί για ορισμένα μόνο από τα κριτήρια των δύο τελευταίων κατηγοριών της προηγούμενης ενότητας, που αφορούν τον έλεγχο της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας και τον έλεγχο της τεχνικής ή/και επαγγελματικής ικανότητας των υποψήφιων οικονομικών φορέων και ειδικά για όσα από αυτά επιδέχονται αντικειμενικής βαθμολόγησης. Μεταξύ των κριτηρίων που πληρούν αυτήν την προϋπόθεση είναι, π.χ. το ύψος του κύκλου εργασιών ή όποιος άλλος δείκτης επιλεγεί από την Αναθέτουσα Αρχή, το πλήθος των μονίμων εργοδοτουμένων, η εμπειρία στην υλοποίηση έργων συναφών με αυτό της σύμβασης, κλπ.

  Στην περίπτωση που επιλεγεί η στάθμιση συνδυασμού κριτηρίων ως τρόπος κατάταξης των υποψηφίων, οι συντάκτες των εγγράφων διαγωνισμού μπορούν να ακολουθήσουν την παρακάτω πρακτική που μπορεί να χαρακτηριστεί ως μεθοδολογικά ικανή να αποτελέσει τη βάση για τη σύγκριση των υποψήφιων οικονομικών φορέων:

 

Πρώτο βήμα:	Επιλογή των κριτηρίων που επιδέχονται βαθμολογίας από τις δύο τελευταίες κατηγορίες κριτηρίων της προηγούμενης ενότητας, για τα οποία εκτιμάται ότι η υπερκάλυψή τους μεγιστοποιεί την αξιοπιστία των υποψηφίων και αποδυναμώνει την πιθανότητα ανεπιτυχούς εκτέλεσης της σύμβασης.
Δεύτερο βήμα:	Κατάταξη των επιλεγέντων κριτηρίων, κατά φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας και στάθμιση των κριτηρίων αυτών με ανάλογους συντελεστές βαρύτητας.
Τρίτο βήμα:	Προσδιορισμός ορίων σύγκρισης και ανάλογης βαθμολογίας για κάθε ένα από τα παραπάνω κριτήρια.

 

 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Σε δεδομένη σύμβαση, οι συντάκτες των εγγράφων διαγωνισμού σε συνεργασία με τον προϊστάμενο του αρμοδίου Τμήματος της Αναθέτουσας Αρχής, επιλέγουν τα παρακάτω ως κριτήρια που μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία στάθμισης: Εμπειρία στην υλοποίηση συναφών έργων Αριθμός μονίμων εργοδοτουμένων Ύψος κύκλου εργασιών

Κατατάσσουν στη συνέχεια τα κριτήρια κατά φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας και επιλέγουν τους συντελεστές βαρύτητας ως εξής: Εμπειρία στην υλοποίηση συναφών έργων:   Συντελεστής βαρύτητας 5 Ύψος κύκλου εργασιών:             Συντελεστής βαρύτητας 3 Αριθμός μονίμων εργοδοτουμένων:        Συντελεστής βαρύτητας 2

Προσδιορίζουν στη συνέχεια, για κάθε ένα από τα παραπάνω κριτήρια, συγκεκριμένα όρια κάλυψης και ανάλογη βαθμολογία, ως εξής:   Εμπειρία στην υλοποίηση συναφών έργων Σε περίπτωση που ο ελάχιστος αριθμός των έργων που έχει υλοποιήσει ο υποψήφιος οικονομικός φορέας έχει καθοριστεί στα 3 έργα, καθορισμός ορίων ως εξής:     Αριθμός έργων 3 – 5                                           ΒΑΘΜΟΣ 1     Αριθμός έργων 6 – 9                                           ΒΑΘΜΟΣ 2     Αριθμός έργων > 9                                              ΒΑΘΜΟΣ 3   Ύψος κύκλου εργασιών Σε περίπτωση που το ελάχιστο ύψος του κύκλου εργασιών έχει καθοριστεί στο 100% της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, καθορισμός ορίων ως εξής: Κύκλος εργασίων 100% - 150% της εκτιμώμενης αξίας    ΒΑΘΜΟΣ 1 Κύκλος εργασίων 151% - 200% της εκτιμώμενης αξίας    ΒΑΘΜΟΣ 2 Κύκλος εργασίων > 200% της εκτιμώμενης αξίας        ΒΑΘΜΟΣ 3     Αριθμός μονίμων εργοδοτουμένων Σε περίπτωση που ο ελάχιστος αριθμός μονίμων εργοδοτουμένων έχει καθορισθεί στους 20, καθορισμός ορίων ως εξής:     Αριθμός εργοδοτουμένων 20 – 30             ΒΑΘΜΟΣ 1     Αριθμός εργοδοτουμένων 31 – 50             ΒΑΘΜΟΣ 2           Αριθμός εργοδοτουμένων    > 50              ΒΑΘΜΟΣ 3

Ο τρόπος βαθμολόγησης του παραπάνω παραδείγματος παρουσιάζεται στη παράγραφο 4.3.3 του Κεφαλαίου 4 του Οδηγού.

  Εάν επιλεγεί η χρήση ενός μόνο κριτηρίου για την κατάταξη των υποψηφίων η διαδικασία είναι πιο απλή. Ως ενδεικτικό παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί το παρακάτω: Στα έγγραφα διαγωνισμού περιλαμβάνεται, ως ένα από τα κριτήρια, ελάχιστος αριθμός επιτυχώς ολοκληρωμένων συμβάσεων που αφορούν σε παρόμοια έργα. Για τον περιορισμό του αριθμού των υποψήφιων οικονομικών φορέων (στην περίπτωση που ο αριθμός των υποψηφίων που πληρούν τα τεθέντα κριτήρια επιλογής είναι μεγαλύτερος από το μέγιστο αριθμό υποψηφίων που έχει δηλωθεί ότι θα προσκληθούν για υποβολή προσφοράς), η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να ορίζει ότι θα προτιμηθούν, κατά το πρώτο στάδιο του ελέγχου των προϋποθέσεων συμμετοχής, οι οικονομικοί φορείς που έχουν υλοποιήσει τα περισσότερα παρόμοια έργα.

  Ο περιορισμός των υποψηφίων έχει ουσιαστική σημασία μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις συμβάσεων που η αναμενόμενη προσέλευση είναι μεγάλη και η Αναθέτουσα Αρχή προβλέπει ότι ο αριθμός των προσφορών θα δημιουργήσει δυσχέρειες και καθυστερήσεις στη διαδικασία αξιολόγησης και ανάθεσης της σύμβασης. Νοείται ότι σε περίπτωση σύμβασης με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής/κόστους δεν υπάρχει λόγος περιορισμού των υποψήφιων οικονομικών φορέων και η διαδικασία αυτή συνιστάται να μην επιλέγεται.